Gelişim Psikolojisi(Soyut İşlemler Dönemi)

Soyut İşlemler Dönemi

Soyut işlemler dönemi kpss eğitim bilimleri Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde son sırada yer almaktadır. Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde önceki konularda duyusal motor dönemi, işlem öncesi dönem, somut işlemler dönem bölümlerini işlemiştik. Şimdi de son bölüm olan soyut işlemler dönemi konusunu irdeleyeceğiz.

Soyut İşlemler Dönemi (12-16 Yaş)

Kpss eğitim bilimleri Piaget’in bilişsel gelişim dönemlerinde son sırada yer alan soyut işlemler dönemi ile ilgili bazı özellikleri sıralayalım.

• Tümdengelimsel düşünme gücüne ulaşılır.
• Tümevarımsal ve tümdengelimsel düşünme bir arada kullanılabilir.
• Soyut düşünme ortaya çıkar.

Atasözleri, mecazi anlam taşıyan deyişler rahatlıkla anlaşılır hale gelir.

• Zihinden işlem yeteneği ortaya çıkar.
• Birleştirici düşünülebilir.
• Bir tez oluşturabilir ve bunu savunabilir.
• Hipotetik düşünce ortaya çıkar.
• Ergen benmerkezciliği ortaya çıkar.
• Hayali seyirciler, aşırı idealizm ve omnipotent düşünce ortaya çıkar.
• Göreli kavramlar anlaşılabilir ve doğru şekilde kullanılabilir.
• Toplumsal konulara olan ilgi artar ve bu konularla ilgili sorumluluk alma isteği ortaya çıkar.

Piaget’e göre bütün insanlar soyut işlemler geliştiremez. Çünkü yaşadığı çevrenin bireyin soyut düşünmesine elverişli bir ortam olması gerekmektedir.

Kpss eğitim bilimleri soyut işlemler dönemi ile ilgili ortaya çıkan bazı kavramları işleyelim.

Tümdengelim

Doğru olduğu varsayılan temel prensiplerden yola çıkarak özelin ortaya çıkarılmasıdır.

Bilimsel düşünebilme için zorunlu bir yoldur.

Öğretmen olabilmek için eğitim fakültesi mezun olması gerektiğini öğrenen Fatma, kendi öğretmeninin de eğitim fakültesinden mezun olduğu sonucuna varır.

Hipotetik Düşünme

Bireyin içinde bulunduğu koşullara göre bir düşünceyi uygun tezler yürüterek savunabilme yeteneğidir.

Hipotetik düşünen bireyler bir deney planı hazırlayabilir, uygular ve sonuca ulaşabilir.

Birleştirici Düşünme

Değişen birkaç nitelik veya değişkeni içeren problemleri çözebilmedir. Birleştirici düşünen birey, her bir değişkeni tek tek alıp test edebilir ve sonra bunları birleştirerek problemleri çözebilir.

Ergen Benmerkezciliği

Bireyin bir düşünceye sahip olduğu zaman bunun mutlak doğruluğuna inanıp idealleri uğruna diğer görüşleri alamamasıdır. Ergen, kendi zihninde oluşturduğu ideal dünya profili ile çatışan diğer yaşantılara tahammül edemez.

Ülkeden uygulanacak nükleer santral projesine hayır düşüncesine sahip bir ergen, bu düşüncesini idealist bir şekilde savunur ve aksi görüşlere çoğunlukla tahammülü yoktur. Aynı şekilde politik örgütlere katılım gösterebilir ve bu görüşleri büyük bir inançla savunabilir.

Ergen benmerkezciliği ile ilgili ortaya çıkan birkaç kavram vardır.

• Hayali Seyirciler: Ergen kişinin çevresinde sürekli olarak kendisini izleyen bir seyirci topluluğu olduğuna inanmasıdır. Herkesin kendisiyle ilgilendiğini sanır ve buna bağlı olarak çevrenin tepkisine önem verir.

Okula doğru giden Ayşe okul bahçesine girdikten sonra herkesin kendisine baktığına inanır.

• Kişisel Efsane: Ergen kişi, kendisini diğer insanlardan tamamen farklı olarak görür. Yaradılışının diğer insanlardan daha özel bir nedeni olduğuna inanır. Herkesten daha iyiliksever ve daha insancıl olduğunu düşünebilir. O kadar öznedir ki ölümün ile kendisiyle karşılaşmayacağına inanır. ”Bana bir şey olmaz” mantığı içindedir ergen.
• Omnipotent Düşünce: Ergen kişinin yaşamı basite almasıyla beraber ”benim gücüm her şeye yeter” demesidir. Ergen kişinin yaşamı çok basite almasıdır.

Anne ve babanın yaşamı çok ciddiye aldığını düşünen Filiz, ”her şeyi çok fazla abartıyorlar, yaşam hiç de onların düşündüğü kadar zor değil” demektedir. Omnipotent düşünceye sahiptir.

Göreli Kavramlar

Soyut işlemler dönemi içindeki birey ”Bana göre, sana göre” ayırımı yapabilir. Aynı olayın farklı koşullarda farklı anlamlara gelebilmesi göreli kavramlar olarak açıklanır.

Kpss eğitim bilimleri içinde oyut işlemler dönemi ile beraber Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri tamamlanmıştır. Kpss gelişim psikolojisi dersinin bir sonraki konusu Vygotsky Sosyal Gelişim Kuramı olacaktır.