Birinci Dünya Savaşı sona ermeden, 1918 yılının Ocak ayının ABD Başkan Woodrow Wilson'un savaş sonrası dünyası ile ilgili görüşlerini içeren bildiri.
Bu görüşler "14 nokta"dan oluşmaktaydı. Bunlar:
 |
| Ondört Nokta Programı (Wilson İlkeleri) -- 1918 |
2) Barış ve savaş döneminde açık denizlerde seyrüsefer serbestîsi sağlanacaktır.
3) Uluslararası ticaretteki engeller kaldırılacaktır.
4) Ulusal silahlanmanın iç güvenliğin gerektirdiği ölçü ve düzeyde tutulacaktır;
5) Tüm sömürge sorunları özgürce ve tarafsız çözüme bağlanacaktır. Bu konuda şu kurallar gözetilecektir.
6) Birincisi, Rusya'yı diğer ulusların istedikleri takdirde ve ölçüde özgürce yardımda bulunulması garanti edilecektir. İkinci, Rusya'ya kendi siyasi girişimi ve ulusal politikasında bağımsız olabilme özgürlüğü sağlanacaktır.
7) Almanya Belçika'dan çekilecektir ve Belçika tekrar bağımsız devlet halini alacaktır.
8) Alsace ve Lorraine, Fransa'ya geri verilecektir. Bunun yanında, Almanya işgal ettiği Fransız topraklarını tekrar Fransa'ya iade edecek ve verdiği zararı Fransa'ya ödemeyi yüklenecektir;
9) İtalya sınırları yeniden düzenlenecektir;
10)Avusturya-Macaristan imparatorluğu altında bulunan halklara özerklik verilecektir;
11) Almanya, Romanya, Sırbistan ve Karadağ'daki askerlerini geri çekecektir, ayrıca Sırbistan'a denize çıkma hakkı verilecektir.
12) Osmanlı devletinin Türk kesimlerinin egemenliğini güvence altına alınacak, imparatorluk içindeki öteki uluslara can güvenliği ve özerk gelişme olanakları sağlanacak ve Boğazlardan sürekli geçiş özgürlüğü uluslararası güvence altına alınacaktır;
13) Bağımsız bir Polonya'ya denize çıkma hakkı verilecek ve Polonyalıların oturduğu bütün topraklar bu devlete bağlanacaktır;
14) Büyük ve küçük ülkelerin siyasal bağımsızlıklarını ve ulusal bütünlüklerini karşılıklı olarak garanti altına almak amacı ile özel statüleri olan bir uluslar birliğinin (Milletler Cemiyeti) en kısa zamanda kurulması için çalışmalara hemen başlanacaktır.
Hiç yorum yok: