Yansıma Şekilleri
a) İleriye doğru yansıma: Kısmen yada tamamen ileriye
doğru yansıma, üretici yada mal ve hizmet satışını yapan kimselerin ödemiş
oldukları vergiyi mal ve hizmetlerin satış fiyatına ekleyerek alıcıya
devretmesi şeklinde gerçekleşir.
b) Çapraz Yansıma: Talep elastikiyeti düşük olan, temel gıda maddeleri ve tekel
ürünleri gibi malların üzerine konulan bir vergi kolaylıkla fiyata eklenerek
alıcılara yani ileriye doğru yansıtılabilir, buna karşılık talebi esnek olan
bir malın üzerine konulan bir verginin ileri doğru yansıtılması pek kolay
olmaz. Zira vergi dolayısı ile fiyatı yükselen mala karşı olan talep azalır. Bu
yüzden ileriye doğru yansıma bazen vergi konusu malların fiyatının
yükseltilmesi ile değilde başka malların fiyatının yükseltilmesi ile
gerçekleşirki buna çarpraz yansıma denir.
c) Geriye doğru yansıma: Satılan alınan mal ve hizmetlerin fiyatı düşürülerek
vergi yükü malı satanların üzerine doğru devredilmeye çalışılır. Ancak hemen
belirtmek gerekirki yansımanın bu şekli daha çok işletmelerin kendilerinin
satın aldıkları faktörlerin fiyatının düşürülmesi şeklinde
gerçekleşir.tüketiciler açısından geriye yansıma oldukça güç bir iştir.
d) Kanuni ve fiili yansıma: Kanun koyucu vergiler ile ilgi düzenlemeleri yaparken
verginin yükümlüler tarafından başkalarına devrini öngörmüş olabilir bunun sonucu
olarak gerçekleştirilen yansımaya kanuni yansıma denir Örneğin; KDV
vergisinde mal ve hizmet satışını yapanlar kanuni yükümlü olarak nitelendirilen
tüketiciler vergi taşıyıcısı yada yüklenicisi olarak nitelendirilmektedir. Bazı
hallerde kanun koyucu açık bir şekilde öngörmediği halde yasal yükümülü
tarafından ödenmiş olan bir vergi çeşitli yollardan başkalarına
devredilmektedir. Bu suretle oluşan yansımaya fiili yansıma adı verilir.
Hiç yorum yok: